ΑΦΙΕΡΩΜΑ

Αν εξαιρέσουμε τη χρυσή εικοσαετία του ελληνικού κινηματογράφου (1955 – 1975), διάστημα κατά το οποίο η Ελλάδα μεγαλούργησε κινηματογραφικά, παράγοντας τις περισσότερες κατά κεφαλήν ταινίες παγκοσμίως, κερδίζοντας αλλεπάλληλες διακρίσεις και βραβεύσεις σε διεθνή φεστιβάλ και αποκομίζοντας τα διθυραμβικά σχόλια των απανταχού κριτικών με κλασσικά αριστουργήματα όπως «η Κάλπικη Λίρα» (1955), «Στέλλα» (1955), «ο Δράκος» (1956) και πολλά άλλα, η χώρα μας ήταν και παραμένει υποανάπτυκτη στον τομέα της έβδομης τέχνης, καθότι απειροελάχιστες είναι οι ελληνικές παραγωγές που έχουν καταφέρει να τραβήξουν πάνω τους τα βλέμματα της παγκόσμιας κοινότητας κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών. Εντούτοις, η πλούσια ιστορία και η φυσική ομορφιά του τόπου μας δεν θα μπορούσαν να αφήσουν ασυγκίνητους τους ξένους κινηματογραφιστές, που συχνά επιλέγουν ως τόπο γυρισμάτων των ταινιών τους κάποιες από τις ειδυλλιακές τοποθεσίες που τόσο αφειδώς προσφέρει η Ελλάδα. Στο συγκεκριμένο αφιέρωμα θα αναφερθούμε στις γνωστότερες ξενόγλωσσες παραγωγές και συμπαραγωγές που έχουν γυριστεί στα εδάφη της πατρίδας μας.

9. Shirley Valentine (1989)

Σκηνοθέτης: Lewis Gilbert

Ηθοποιοί: Pauline Collins, Tom Conti, Julia McKenzie, Bernard Hill

Είδος: Κωμωδία, Δράμα, Ρομάντζο

Διάρκεια: 108 λεπτά

Σχετικά άγνωστη αν και άκρως αξιόλογη η επόμενη ταινία της λίστας μας. Αγγλικής παραγωγής, ακολουθεί σεναριακά τα χνάρια του Ζορμπά, καθώς διηγείται την ιστορία μιας συντηρητικής και μελαγχολικής βρετανίδας (Pauline Collins) από το Λίβερπουλ, η οποία βλέπει τη ζωή της να αλλάζει όταν επισκέπτεται τη Μύκονο και γνωρίζει έναν ντόπιο ταβερνιάρη (Tom Conti). Μεγάλο μέρος της ταινίας είναι γυρισμένο στο νησί των ανέμων, το οποίο και μας προσφέρει πλάνα που μονοπωλούν το ενδιαφέρον και συμπληρώνουν επάξια τις εξαιρετικές ερμηνείες του πρωταγωνιστικού διδύμου. Η ταινία προτάθηκε για Όσκαρ Α´ Γυναικείου Ρόλου και Καλύτερου Τραγουδιού.

10. Mediterraneo (1991)

Σκηνοθέτης: Gabriele Salvatores

Ηθοποιοί: Diego Abatantuono, Claudio Bigagli, Giuseppe Cederna, Βάνα Μπάρμπα

Είδος: Κωμωδία, Δράμα, Πόλεμος

Διάρκεια: 96 λεπτά

Το ακριτικό Καστελόριζο βροντοφωνάζει παρών μέσω της επόμενης ταινίας, Ιταλικής παραγωγής αυτή τη φορά. Το σενάριο δεν παρεκκλίνει από το μοτίβο των ξενόγλωσσων ταινιών που γυρίζονται στη χώρα μας και θέλουν τους μαγκωμένους, ευρωπαίους επισκέπτες να παρασύρονται από τον ξέγνοιαστο τρόπο ζωής των γλεντζέδων Ελλήνων. Στα του έργου, τα μέλη μιας ομάδας Ιταλών στρατιωτών αποκλείονται στο Καστελόριζο κατά τα χρόνια του Β´ Παγκοσμίου Πολέμου. Σταδιακά έρχονται σε επαφή με τους ντόπιους κατοίκους, αρχίζοντας σιγά σιγά να αποκτούν μια διαφορετική θεώρηση για τη ζωή. Πέρα από τα πανέμορφα πλάνα του νησιού, την ευχάριστη σκηνοθεσία και τις κεφάτες ερμηνείες, την παράσταση κλέβει η σαγηνευτική Βάνα Μπάρμπα. Η ταινία κέρδισε τους απανταχού κριτικούς, κατακτώντας το Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας.

 

11. Captain Corelli’s Mandolin (2001)

Σκηνοθέτης: John Madden

Ηθοποιοί: Nicolas Cage, Penelope Cruz, John Hurt, Christian Bale, Ειρήνη Παπά

Είδος: Δράμα, Ρομάντζο, Πόλεμος

Διάρκεια: 131 λεπτά

Φτάνουμε αισίως και στο πολυσυζητημένο «Μαντολίνο του Λοχαγού Κορέλι«, μια ταινία που διαφήμισε στα πέρατα του κόσμου την Κεφαλονιά (παρότι αρχικά είχαν επιλεγεί ως τόπος γυρισμάτων διάφορα μέρη της Αλβανίας, τα οποία τελικά απερρίφθησαν λόγω της εμπόλεμης κατάστασης που επικρατούσε στο Κοσσυφοπέδιο), κάνοντας ολόκληρο το νησί –και ειδικότερα τη Σάμη, την Αντίσαμο και την πανέμορφη παραλία των Χοργοτών– να χορεύει στους ρυθμούς του μαντολίνου του Nicolas Cage για μήνες ολόκληρους. Σύμφωνα με την υπόθεση, μια νεαρή Ελληνίδα (Penelope Cruz), κόρη του τοπικού γιατρού (John Hurt), ερωτεύεται ένα φιλόμουσο Ιταλό λοχαγό (Nicolas Cage), όταν ο ψαράς αρραβωνιαστικός της (Christian Bale) φεύγει από το χωριό για να πάρει μέρος στην εθνική αντίσταση κατά των Γερμανών.

Παρά τις ιστορικές ανακρίβειες και την έντονη υποβάθμιση της αντιστασιακής δράσης των ελλήνων κατοίκων του νησιού απέναντι στα γερμανικά στρατεύματα, η ταινία κερδίζει τις εντυπώσεις με την υπέροχη φωτογραφία της (μάλιστα, ο Jon Toll, υπεύθυνος φωτογραφίας της ταινίας, είχε δηλώσει χαρακτηριστικά: «η ομορφιά της Κεφαλονιάς είναι πρόβλημα για μένα. Η οπτική αίσθηση πρέπει να είναι όσο γίνεται πιο ρεαλιστική για να είναι πειστική στον θεατή, χωρίς να βγάζει τόσο συναισθηματισμό«), τις τρυφερές μελωδίες της και –κυρίως– τις εξαιρετικές ερμηνείες των «δικών μας» ηθοποιών, μεταξύ των οποίων η βετεράνος Ειρήνη Παπά, ο Γεράσιμος Σκιαδαρέσης, ο Μιχάλης Γιαννάτος, ο αείμνηστος Δημήτρης Καμπερίδης, ο Τάσος Παλαντζίδης και πολλοί άλλοι.

12. The Bourne Identity (2002)

Σκηνοθέτης: Doug Liman

Ηθοποιοί: Matt Damon, Chris Cooper, Clive Owen, Franka Potente

Είδος: Δράση, Μυστήριο, Θρίλερ

Διάρκεια: 119 λεπτά

Μια βόλτα από τα μέρη μας έκανε και ένας από τους πλέον σκληροτράχηλους κινηματογραφικούς κατασκόπους των τελευταίων δεκαετιών. Στην ταινία «Χωρίς Ταυτότητα«, ένας αναίσθητος, πληγωμένος άντρας διασώζεται από αλιευτικό σκάφος στη Μεσόγειο. Όταν συνέρχεται συνειδητοποιεί ότι πάσχει από αμνησία, καθώς αγνοεί το όνομα αλλά και το παρελθόν του. Προσπαθώντας να ξεδιαλύνει το μυστήριο που τυλίγει την πραγματική του ταυτότητα, ο Jason Bourne (Matt Damon) έρχεται αντιμέτωπος με πληρωμένους εκτελεστές και θανάσιμους πράκτορες σε μια ξέφρενη καταδίωξη ανά την υφήλιο.

Παρότι η συγκεκριμένη ταινία αποτελεί το πρώτο μέρος μιας παγκοσμίως γνωστής και απόλυτα επιτυχημένης πενταλογίας, ελάχιστοι γνωρίζουν ότι η τελευταία σκηνή της έχει γυριστεί εξ ολοκλήρου στη Μύκονο. Μάλιστα, ο πρωταγωνιστής της, Matt Damon, δεν έκρυψε την απογοήτευσή του όταν πληροφορήθηκε πως τα γυρίσματα της πέμπτης και τελευταίας ταινίας της σειράς δεν θα πραγματοποιούνταν στην Ελλάδα (και συγκεκριμένα στην Πλατεία Συντάγματος στην Αθήνα, σύμφωνα με τις επιταγές του σεναρίου) αλλά στην εξωτική Τενερίφη!

 

13. Tomb Raider: The Cradle of Life (2003)

Σκηνοθέτης: Jan de Bont

Ηθοποιοί: Angelina Jolie, Gerald Butler, Djimon Hounsou, Noah Taylor

Είδος: Δράση, Περιπέτεια, Φαντασία

Διάρκεια: 117 λεπτά

Η Μύκονος έχει την τιμητική της, καθώς μέρος των γυρισμάτων και της επόμενης ταινίας της λίστα μας, «Το Λίκνο της Ζωής» πραγματοποιήθηκαν στο κοσμοπολίτικο νησί. Στη δεύτερη ταινία της σειράς Tomb Raider, η διάσημη αρχαιολόγος Lara Croft (Angelina Jolie) με τη βοήθεια ενός πρώην πεζοναύτη (Gerald Butler), προσπαθεί να βρει το χαμένο Κουτί της Πανδώρας, προτού αυτό πέσει στα χεριά ενός σατανικού επιστήμονα (Noah Taylor).

Παρότι το έργο δεν διεκδικεί δάφνες ποιότητας (πάτωσε τόσο εισπρακτικά όσο και καλλιτεχνικά), κατόρθωσε να διαφημίσει για πολλοστή φορά την ομορφιά της νησιωτικής Ελλάδας στο εξωτερικό. Μάλιστα η πρωταγωνίστρια Angelina Jolie γοητεύτηκε τόσο από τα υπέροχα τοπία της Μυκόνου και τον τρόπο ζωής των κατοίκων του νησιού που έκτοτε το επισκέπτεται τακτικά σε κάθε ευκαιρία.

 

14. Mamma Mia! (2008)

Σκηνοθέτης: Phyllida Lloyd

Ηθοποιοί: Meryl Streep, Pierce Brosnan, Colin Firth, Amanda Seyfried, Stellan Skarsgard

Είδος: Κωμωδία, Μιούζικαλ, Ρομάντζο

Διάρκεια: 108 λεπτά

Σειρά του Βορείου Αιγαίου και των μαγευτικών Σποράδων να μπουν στη λίστα μας, καθώς μεγάλο μέρος των γυρισμάτων της ταινίας «Mamma Mia» πραγματοποιήθηκε σε διάφορες τοποθεσίες της Σκιάθου (Μπούρτζι και Άγιος Νικόλαος) και της Σκοπέλου (παραλίες Καστάνη και Γλυστέρι, Καστρί, Αγνώντας, Μηλιά και Αμάραντος) αλλά και του Πηλίου (Μούρεσι).

Στα της υπόθεσης, το έργο αφηγείται την ιστορία της Donna Sheridan (Meryl Streep), μιας μεσήλικης γυναίκας που διαχειρίζεται ένα παραδοσιακό πανδοχείο στο φανταστικό νησί Καλοκαίρι. Λίγες μέρες πριν το γάμο της, η Sophie (Amanda Seyfried), κόρη της Donna, αποφασίζει να καλέσει κρυφά τρεις πρώην εραστές της μητέρας της στη γαμήλια τελετή, πιστεύοντας ότι έτσι θα μάθει επιτέλους ποιος από τους τρεις είναι ο βιολογικός της πατέρας. Μετά την άφιξη των τριών ανδρών (Pierce Brosnan, Colin Firth, Stellan Skarsgard) στο νησί, ένα μεγάλο μπέρδεμα αρχίζει μιας και ο καθένας τους είναι πεπεισμένος ότι η μέλλουσα νύφη είναι η κόρη του.

Η ταινία σημείωσε τεράστια εισπρακτική επιτυχία, γοητεύοντας κοινό και κριτικούς τόσο με τα υπέροχα πλάνα της νησιωτικής και ηπειρωτικής Ελλάδας όσο και με τις ζωντανές και γεμάτες ενέργεια ερμηνείες και χορογραφίες υπό τους ξεσηκωτικούς ήχους των τραγουδιών του δημοφιλούς συγκροτήματος ABBA, κατορθώνοντας παραλλήλως να διαφημίσει παγκοσμίως τις όμορφες Σποράδες (δεν είναι τυχαίο ότι ακόμα και σήμερα, δέκα χρόνια μετά την προβολή της ταινίας, εκατοντάδες Βρετανοί τουρίστες ψάχνουν μανιωδώς να βρουν το σημείο όπου χόρευε η Meryl Streep). Δυστυχώς, τα γυρίσματα του δεύτερου μέρους της ταινίας (που θα προβληθεί στις κινηματογραφικές αίθουσες στις 19 Ιούλιου του 2018) δεν πραγματοποιήθηκαν στη χώρα μας, μιας και η αθάνατη ελληνική γραφειοκρατία έθεσε –για ακόμη μια φορά– αξεπέραστα εμπόδια στους παραγωγούς, αναγκάζοντας τους να επιλέξουν την Κροατία ως τον τόπο των γυρισμάτων!

 

15. My Life in Ruins (2009)

Σκηνοθέτης: Donald Petrie

Ηθοποιοί: Nia Vardalos, Richard Dreyfuss, Αλέξης Γεωργούλης

Είδος: Κωμωδία, Ρομάντζο

Διάρκεια: 95 λεπτά

Ερχόμαστε και στη «δική» μας Nia Vardalos, σεναριογράφο και πρωταγωνίστρια της εξαιρετικά πετυχημένης κωμωδίας «Γάμος αλά Ελληνικά» του 2002. Στην ταινία «Έρωτας αλά Ελληνικά» η Γεωργία (Nia Vardalos) είναι μια Ελληνο-αμερικανίδα ξεναγός που αναλαμβάνει την περιήγηση μιας αδιάφορης για τα ιστορικά δρώμενα ομάδας τουριστών στα αρχαιοελληνικά μνημεία. Ο Irv (Richard Dreyfuss) ένας ιδιόρρυθμος τουρίστας της ομάδας, αντιλαμβανόμενος την ψυχική και συναισθηματική απογοήτευση της Γεωργίας, αποφασίζει να τη βοηθήσει να δει την αισιόδοξη πλευρά της ζωής και να ανακαλύψει τον αληθινό έρωτα στο πρόσωπο του Πούπη (Αλέξης Γεωργούλης), του σιωπηλού αλλά και γοητευτικού οδηγού του λεωφορείου.

Μέρος των γυρισμάτων της ταινίας πραγματοποιήθηκε σε ορισμένους από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους της χώρας μας, όπως η Αρχαία Ολυμπία, η Επίδαυρος, οι Δελφοί και φυσικά η Ακρόπολη, με την ταινία να αποτελεί τη δεύτερη αμερικανική παραγωγή που έχει κατορθώσει να λάβει σχετική άδεια από το Υπουργείο Πολιτισμού για την πραγματοποίηση γυρισμάτων στον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης (προηγήθηκε η ταινία «Το Παιδί και το Δελφίνι» του 1957). Δυστυχώς, η μαγεία και το δέος των αιώνων ιστορίας που αποτυπώνονται μέσω των πλάνων της ταινίας δεν στάθηκαν αρκετά για να την περισώσουν από τη χρυσή μετριότητα, καθώς τόσο το σενάριο και η σκηνοθεσία όσο και οι ερμηνείες κρίνονται καλλιτεχνικά λειψές.

16. Before Midnight (2013)

Σκηνοθέτης: Richard Linklater

Ηθοποιοί: Ethan Hawke, Julie Delpy, Ξένια Καλογεροπούλου

Είδος: Δράμα, Ρομάντζο

Διάρκεια: 109 λεπτά

Κλείνουμε αυτό το αφιέρωμα με την ταινία «Πριν τα Μεσάνυχτα» (την τελευταία αξιόλογη ξενόγλωσση παραγωγή που γυρίστηκε στη χώρα μας μέχρι σήμερα), η οποία αποτελεί την ολοκλήρωση της αισθηματικής τριλογίας που ξεκίνησε στη Βιέννη με την ταινία «Πριν το Ξημέρωμα» και συνεχίστηκε στο Παρίσι με την ταινία «Πριν το Ηλιοβασίλεμα«. Τα γυρίσματά της πραγματοποιήθηκαν σε διάφορες τοποθεσίες της Πελοποννήσου, όπως η Πύλος και η Καρδαμύλη στη Μεσσηνία και τα Καλάβρυτα στην ορεινή Αχαΐα. Η ομορφιά και η νηνεμία που προσέφερε το φυσικό περιβάλλον της Πελοποννήσου διετέλεσαν καθοριστικό παράγοντα στην επιτυχία της ταινίας και την έκδηλη χημεία των πρωταγωνιστών, όπως φανερώνουν και οι δηλώσεις των σεναριογράφων: «Θέλαμε να προσφέρουμε στους ηθοποιούς το καλύτερο περιβάλλον για να γράψουν. Ένα ειδυλλιακό περιβάλλον χωρίς  τους αντιπερισπασμούς του έξω κόσμου».

Η υπόθεση της ταινίας πραγματεύεται την εξέλιξη της ερωτικής σχέσης του Jesse (Ethan Hawke) και της Celine (Julie Delpy) οι οποίοι, δεκαοκτώ χρόνια μετά την πρώτη γνωριμία τους –και έχοντας έκτοτε παντρευτεί και αποκτήσει παιδιά– βρίσκονται στην Ελλάδα απολαμβάνοντας τις καλοκαιρινές τους διακοπές. Και ενώ όλα κυλούν ονειρικά, την τελευταία ημέρα της παραμονής τους στη χώρα μας η σχέση τους θα δοκιμαστεί με απρόοπτο τρόπο. Η ταινία επαινέθηκε από σύσσωμο τον κριτικό κόσμο, λαμβάνοντας και μια υποψηφιότητα για Όσκαρ Καλύτερου Διασκευασμένου Σεναρίου, ενώ χιλιάδες υπήρξαν οι θεατές παγκοσμίως που γοητεύτηκαν από τη στιβαρή σαγήνη των φυσικών τοπίων της Πελοποννήσου.