AMERICAN HISTORY X

Tα Μαθήματα Αμερικανικής Ιστορίας (American History X) είναι αμερικανική δραματική ταινία του 1998 σε σκηνοθεσία Tony Kaye και σενάριο γραμμένο από τον David McKenna. Πρωταγωνιστούν οι Έντουαρντ Νόρτον και Edward Furlong, και από κοινού οι Fairuza Μπαλκ, Stacy Keach, Elliott Gould, Avery Brooks, Ethan Suplee και Beverly D’Angelo.
Η ταινία κυκλοφόρησε στις Η.Π.Α. στις 30 Οκτωβρίου 1998.

Περίληψη: Ο Ντέρεκ είναι ένας οργισμένος νεαρός όπου η δολοφονία του πατέρα του από έναν έγχρωμο άνδρα, τον έχει μετατρέψει σε αδίστακτο ρατσιστή. Ασπάζεται τη ναζιστική ιδεολογία και κάτω από τη καθοδήγηση μιας ακροδεξιάς οργάνωσης ωθείται σε τρομοκρατικές ενέργειες εναντίον των έγχρωμων μειονοτήτων.

Τελικά, συλλαμβάνεται και φυλακίζεται. Κατά τη διάρκεια της έκτισης της ποινής του, ο Ντέρεκ συνειδητοποιεί τη λανθασμένη συμπεριφορά του και μετανοεί. Όταν, όμως, αποφυλακίζεται επιστρέφει σπίτι του και συνειδητοποιεί ότι ο Ντάνι, ο μικρότερος αδελφός του, έχει ασπαστεί τις ίδιες ρατσιστικές ιδέες που αυτός είχε στο παρελθόν…

H άποψή μας: Τα πάντα σ’ αυτήν την ταινία βγαίνουν φυσικά, αβίαστα. Η ωμή, κάτι παραπάνω από ρεαλιστική απεικόνιση της βίας, η πιστότητα στα πραγματικά γεγονότα, η απουσία μελοδραματισμών, εύκολων λύσεων και κλισέ καθιέρωσαν το American History X ως την σπουδαιότερη σπουδή στον σύγχρονο αμερικανικό κινηματογράφο όσον αφορά τον ρατσισμό και τον νεοναζισμό.
Ο Edward Norton σε μια ερμηνεία που τον καθιέρωσε υποδύεται τον συνειδητοποιημένο μεγαλύτερο αδερφό του Danny, στον ρόλο του οποίου βρίσκουμε τον ανέλπιστα καλό Edward Furlong, τον οποίο προσπαθεί να γλιτώσει από τους κόλπους του νεοναζιστικού μπλοκ στην Αμερική γνωρίζοντας εκ των έσω τα αποτελέσματα του καταστροφικού φανατισμού. Η σκηνοθεσία του Kaye έχει αυτό που χρειάζεται! Νεύρο, είναι σφικτή και διακατέχεται λογική συνέχεια! Η χρήση ασπρόμαυρων flash back από το παρελθόν του Derek που τον οδήγησε στη φυλακή κι από κει στη μεταμέλεια και στην υιοθέτηση μια νέας στάσης ζωής, αποδίδουν κάτι περισσότερο από λειτουργικά κι ανεβάζουν την καλλιτεχνική ποιότητα πολλές βαθμίδες. Εκτός αυτού παρακολουθούμε ίσως την πιο βίαιη σκηνή που έχουμε δει ποτέ στο σινεμά, μια συγκλονιστική σκηνή ασέλγειας που αποτελεί καταλύτη στην εξέλιξη κι ένα φινάλε με τέτοια ένταση και συναισθηματική φόρτιση που όποιος το έχει δει, δύσκολα το ξεχνάει. Κι εκεί είναι η μεγάλη πρωτοτυπία του σκηνοθέτη, στο ότι παραλείπει ένα ηθικοπλαστικό φινάλε που όλα θα ήταν ωραία και καλά.

Ο Norton αδιαμφισβήτητα στον πιο συγκλονιστικό ρόλο της καριέρας του, ντύνοντας τον χαρακτήρα του Derek με όλα εκείνα τα στοιχεία που κάνουν ευδιάκριτες τις αλλαγές στον χαρακτήρα, στη συμπεριφορά και στην ίδια του τη ζωή, μέσω καταστάσεων που θα μπορούσαν να αλλάξουν ακόμα και τον πιο σκληρό άνθρωπο. Δεν είναι τυχαία λοιπόν η πρώτη του υποψηφιότητα για oscar, άσχετα που δεν κατάφερε να το κερδίσει, ούτε το γεγονός ότι μέσω αυτής της ταινίας αναδείχτηκε σε έναν από τους πιο χαρισματικούς ηθοποιούς της γενιάς του.

Συγκλονιστική είναι όμως και η ερμηνεία του μικρού Edward Furlong. Ανέλπιστα καλός σε έναν ρόλο που αν μη τι άλλο έχει υψηλές απαιτήσεις. Το καλό παιδί που μεταστρέφεται επηρεασμένο από έναν αδερφό ίνδαλμα και έρχεται σε σύγκρουση, τόσο μαζί του, όσο και με τον εσωτερικό του ψυχισμό όταν αντιλαμβάνεται ότι τα πράγματα δεν είναι έτσι όπως πίστευε και πολύ περισσότερο όταν συνειδητοποιεί πως η βία φέρνει βία ακόμα κι αν θέλεις ίσως να μην μπορείς να αλλάξεις ζωή.

Η νεοναζιστική διάθεση στη σύγχρονη Αμερική αποτυπωμένη στο πανί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Βία, πόνος και συγκίνηση που το ένα παίρνει τη θέση του άλλου, σε σωστές δόσεις, τόσο όσο χρειάζεται για να μας ταρακουνήσει ως θεατές και τόσο όσο χρειάζεται για να χτυπήσει το αμερικάνικο κατεστημένο εκεί που πονάει περισσότερο. Δημόσια διαπόμπευση μιας Αμερικής που ξέρει να κρύβεται καλά. Με μία μόνο λέξη θα μπορούσαμε να τη χαρακτηρίσουμε συγκλονιστική! Μια συγκλονιστική κινηματογραφική εμπειρία, με ουσία και δυνατές ερμηνείες που δεν πρέπει να χάσει κανένας.

EXTRAS

• Ο Νόρτον ήταν υποψήφιος για Όσκαρ Καλύτερου Ανδρικού Ρόλου για την ερμηνεία του ως Ντέρεκ Βίνιαρντ, αλλά έχασε από τον Ρομπέρτο Μπενίνι στην ταινία Η Ζωή Είναι Ωραία.
• Η ερμηνεία του Νόρτον βαθμολογήθηκε από το περιοδικό Total Film ως η 72η καλύτερη κινηματογραφική ερμηνεία όλων των εποχών.
• Η απώλεια του Όσκαρ από τον Νόρτον επίσης περιλαμβάνεται στον κατάλογο του περιοδικού Empire «22 Εξαιρετικά Συγκλονιστικές Αδικίες Όσκαρ».
• Η ταινία γυρίστηκε το 1998, αλλά χρονικά τοποθετείται στα τέλη της δεκαετίας του ’80 και στις αρχές της δεκαετίας του ’90.
• Η κουλτούρα της δεκαετίας του ’80 προσδιορίζεται από σοσιαλιστικά κινήματα ενάντια στο ρατσισμό.
• Παράλληλα παρατηρείται και έξαρση των ρατσιστικών κινημάτων όπως αυτό της Λευκής Δύναμης και των skinheads.
• Οι υποστηρικτές αυτών των κινημάτων είναι πολύ φανατισμένοι και αρνούνται να δουν τα πράγματα πιο «ανοιχτά».
• Στις γειτονιές αλλά και στα σχολεία δημιουργούνται συμμορίες λευκών που σκοπό έχουν να εξυγιάνουν τη χώρα τους. Γι’ αυτό το λόγο κάνουν επιδρομές σε καταστήματα, ιδιοκτήτες των οποίων είναι π.χ. μαύροι.